مقدمه
استیل و ورق استیل یکی از پرکاربردترین و اصلی ترین مواد اولیه صنایع امروزی محسوب می شوند و شرکت های تولید کننده بسیار بزرگی برای ورق استیل در سطح جهان وجود دارد. رقابت بسیار سنگینی بین کشورهای صنعتی جهان برای تولید ورق استیل درجه یک وجود دارد که هرکدام مطابق استانداردهای خود اقدام به تولید ورق استیل با ترکیبات شیمیایی مختلفی نموده و قابلیت های آن مانند مقاومت، خوردگی، سایش، میزان تحمل دما و این قبیل موارد را افزایش داده و به هر نحوی شده به دنبال افزایش کیفیت ورق استیل تولیدی خود هستند.
صنایع مختلف نیز بر حسب نیاز و مورد استفاده می توانند انواع ورق استیل را در ابعاد و ضخامتهای مختلف و با فرمولهای شیمیایی مناسب صنعت خود در اختیار داشته باشند. در این متن برای شناخت بیشتر این صنایع با انواع ورق استیل و کاربردهای آن قصد داریم آنها را در طبقه بندیهای مختلف مرور نموده و موارد استفاده هر یک را نیز در صنعت نام ببریم.
ورق استیل تولید شده به شکل کویل
ورق استیل در صنعت ساختمان
طبق استانداردهای انجمن جهانی استیل دنیا، استیل آلیاژی است که به طور عمده از ترکیبات آهن، کربن، منگنز، گوگرد، فسفر و سیلی، کروم و نیکل ساخته میشود. دوام، تطبیق پذیری، استحکام از جمله اصلیترین مشخصات ورق استیل بوده که آن را تبدیل به یک ماده بسیار عالی در انواع صنایع می نماید. برای مثال صنعت ساخت و ساز بیشترین استفاده از آلیاژهای استیل را دارد که بیش از 50 درصد از استیلهای تولید شده را در خود جای داده است.
ورق استیل در صنعت ساختمان
حتی ورق استیل به کار رفته در صنعت ساختمان نیز انواع بسیار مختلفی داشته و هر ساختمان متناسب با نوع کاربری و میزان بارهای وارده به آن از ورق استیل با کیفیتهای مختلف بهره میبرد. مقاومت در برابر سایش، استحکام کششی و مقاومت در برابر خوردگی سه ویژگی اصلی این ورقها برای انتخاب در قسمتهای مختلف صنعت ساخت و ساز محسوب می شوند. جاده ها، پل ها، فرودگاه ها، سالنهای ورزشی و انواع ساختمانهای پیش ساخته همگی از ورق استیل با ترکیبات شیمیایی خاص خود ساخته می شوند. به طور معمول ورق استیل به کار رفته در صنعت ساختمان از فولاد کم کربن ساخته می شوند. کار با این نوع از ورق استیل راحتتر بوده و امکان سوراخ کردن آنها نیز در اندازههای مختلف وجود دارد. اصلیترین دلیل استفاده کم از کربن در این ورق استیل نیز شکل پذیر بودن آن می باشد.
انواع ورق استیل و کاربردهای ورق استیل در صنایع مختلف
تقریباً به تعداد استاندرادهایی که برای ساخت و ترکیبات به کار رفته در تولید ورق استیل وجود دارد، انواع مختلفی از دسته بندیها نیز برای آن تعریف شده است. تعداد دسته بندیهای ورق استیل به قدری زیاد است که گاهی تنها با تغییر درصد یک عنصر می توان دهها نوع از ورق استیل را روانه بازار نموده و برای هر یک شناسنامه منحصر به فردی نیز صادر نمود.
نمونه ای از کاربردهای ورق استیل
در این بخش قصد داریم یکی از متداولترین طبقه بندیهای ورق استیل که طبق استاندارد ASTM تعریف میشود را با هم مرور کنیم. این نوع از ورق استیل پرکاربردترین آنها بوده و ترکیبات آن نیز به صورت کاملا ایده آل در نظر گرفته میشود.
ورق استیل سری 200
آلیاژهای آستینیتی کروم، نیکل و منگنز اصلیترین مواد تشکیل دهنده ترکیبات این نوع ورق استیل می باشد.
ورق استیل 201:
ورق استیل 202: از نوع آستنیتی بوده و یک ترکیب فولاد ضد زنگ محسوب میشود.
توجه: مجموعه گروه ف از واردات و عرضه استیل 201 خودداری کرده و صرفاً با هدف آگاهی دادن به خوانندگان این مطلب را منتشر نموده است.
در برخی موارد مشاهده شده که بعضی فروشندگان سودجو آلیاژ استیل 201 را به جای استیل 304 به خریدار عرضه می کنند که این امر اگرچه ممکن است در کوتاه مدت اهمیتی نداشته باشد، اما در بلند مدت قطعاً خساراتی را در پی خواهد داشت. از آنجایی که استیل 201 نیز مانند استیل 304 غیرمغناطیسی (نگیر) بوده و شباهت ظاهری بسیاری به گرید 304 دارد، همین امر سبب شده که تولیدکنندگان به منظور کاهش هزینه ها، حفظ برخی خواص و در عین حال بدون اینکه روی ظاهر تاثیری گذاشته شود، دست به تولید این آلیاژ بزنند که البته این امر دست فروشندگان متقلب را باز گذاشته و باعث شده برخی از آنها گرید 201 را به جای 304 و البته با همان قیمت استیل 304 به مشتری عرضه نمایند.
انواع لوله ساخته شده از ورق استیل
ورق استیل سری 300
ورق استیل 301. این ورق بسیار انعطاف پذیر بوده و قابلیت شکل گرفتن زیادی دارد. قابلیت جوشکاری خوب و مقاومت سایشی بالا از جمله ویژگیهای اصلی آن محسوب میشود.
ورق استیل 302. مقاومت خوردگی برابر با ورق استیل 304 داشته و البته به دلیل کمی کربن اضافی مقاومتر نیز است.
ورق استیل 303. شکل پذیری بهتری نسبت به ورق استیل 304 به دلیل گوگرد و فسفر اضافه دارا می باشد.
ورق استیل 304.
ورق استیل L304. نسخه کم کربن ورق استیل 304 می باشد. برای جوشکاری بسیار مناسب است.
ورق استیل 309.
ورق استیل 316. بعد از ورق استیل 304 ورق استیل 316 بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف به خود اختصاص می دهد. به دلیل استفاده از آلیاژ مولیبدن برای استفاده در صنایع غذایی و فرآوردههای دارویی کاربرد داشته و کمترین میزان آلودگی فی را به خود اختصاص می دهد. همچنین به دلیل دارا بودن مقاومت خوردگی بالاتر نسبت به 304 در صنایع دریایی نیز بسیار پرکاربرد می باشد. یکی دیگر از صنایع پر مصرف 316 ساعت سازیها هستند. این ورق قادر به تحمل گرمای 2000 درجه فارنهایت را نیز داشته و از آن برای ساخت آستر دودکشها نیز استفاده میشود.
ورق استیل L316. نسخه کم کربن ورق استیل 316 می باشد.
ورق استیل 317. از نوع فولاد ضد زنگ بوده و به دلیل داشتن درصد قابل توجهی مولیبدن مقاومت بسیار بالایی در برابر حمله مواد شیمیایی دارد. در این رده عملکرد این ورق از 304 نیز بهتر می باشد. استحکام کششی بالا، تحمل تنش عالی و قدرت خزش قابل قبول از جمله سایر ویژگیهای ورق استیل 317 می باشند.
ورق استیل 321.
ورق استیل سری 400
ورق استیل 405. دارای ترکیباتی مخصوص جوشکاری می باشد.
ورق استیل 408. با 11 درصد کروم و 8 درصد نیکل مقاومت بالایی در برابر حرارت داشته اما در برابر خوردگی ضعیف عمل می نماید.
ورق استیل 409. این ورق از جمله ارزانترین انواع ورق استیل می باشد که بیشتر برای اگزوز خودرو به کار می رود.
ورق استیل 410.
ورق استیل 416. به دلیل داشتن گوگرد اضافی شکل پذیری و ماشین کاری بالایی دارد.
ورق استیل 420.
ورق استیل 430.
ورق استیل 440. با درجه حرارت بسیار بالا تولید میشود. در صنایع ساخت و تولید کارد و چنگال به دلیل کربن بالا کاربرد دارد. این ورق می تواند یکی از سختترین انواع فولاد ضد زنگ محسوب شود. خود به انواع و درجههای مختلفی تقسیم شده که در هر یک از انواع آن با افزودن ترکیباتی قابلیتی خاصی تقویت یافته است.
ورق استیل 446. برای کار در درجه حرارت بسیار بالا مناسب است.
ورق استیل سری 500
به دلیل دارا بودن مقادیر کروم در برابر حرارت مقاومت بسیار بالایی دارند.
ورق استیل سری 600
دسته بندی این سری از ورق استیل با توجه به آلیاژهای به کار رفته در آنها می باشد.
ورق استیل 601 تا 604. با درصد آلیاژ کم مارتنزیتی
ورق استیل 610 تا 613. فولاد سخت کننده ثانویه مارتنزیتی هستند.
ورق استیل 614 تا 619. فولادهای کروم دار ماتنزیتی می باشند.
ورق استیل 630 تا 635. فولاد ضد زنگ نیمه جامد ماتنزیتی هستند. 17 درصد کروم و 4 درصد نیکل از اصلیترین مواد به کار رفته در آنها است.
ورق استیل 650 تا 653. فولادهای آستینیتی هستند که توسط نورد گرم تقویت می شوند.
ورق استیل 660 تا 665.
ساخت لوله های فولادی، ساخت صفحه کشتی و سکوهای دریایی، صفحات فولادی مقاوم در برابر آب و هوا، بشقاب فولادی دیگ بخار و فشار، لولههای فولادی و صفحات فولادی به کار رفته در خودرو نیز از دیگر موارد استفاده ورق استیل در صنعت می باشند.
جمع بندی و نتیجه گیری
با وجود استانداردهای متنوع و انواع مختلفی از ورق استیل، صنایع مختلف می بایست با مطالعه مشخصات فنی آنها به صورت کمی اقدام به انتخاب نمونه مناسب برای خود نمایند. این ورقها بسته به ضخامت و آلیاژهای مورد استفاده قیمتهای مختلفی را نیز دارا بوده و از این نظر بهتر است قبل از اقدام به خرید حتماً درباره استانداردهای به کار رفته در آنها مطمئن شوید.
صنعت ساخت ورق استیل یکی از صنایع بسیار بزرگ و قدرتمند در جهان است که در سالهای اخیر کشورهای آسیایی نیز با تولیدات خود وارد عرصه رقابت در این مقوله شده اند. از این رو در انتخاب برند ورق استیل نیز می بایست دقت لازم را داشته باشید.
درباره این سایت